Wetboek Salduz 2019-2020

Het Wetboek Salduz bundelt de materiële wetgeving, rechtspraak en rechtsleer rond een concrete praktijk van het parket, de onderzoeksrechter en - vooral - de politie en de advocatuur.
 
Met de implementatie op 1 januari 2012 van de zogenaamde 'Salduzregeling' in het Belgische strafprocesrecht en politierecht betrad namelijk een derde persoon (de advocaat) de verhoorruimte, decennialang een territorium voorbehouden voor verhoorder en verhoorde. Dit is een bijzonder ingrijpende wettelijke innovatie met vanzelfsprekend belangrijke wijzigingen voor de verhoor- én advocatenpraktijk tot gevolg. Een specifiek wetboek over de Salduzregeling kon dus niet ontbreken, zeker gezien het verhoor in strafzaken nog steeds een centrale plaats bekleedt binnen de bewijslast.
 
De - als het ware - 'foto' die het wetboek biedt van de regeling van de bijstand door een advocaat bij het verhoor in strafzaken tijdens de eerste 48 uren van de vrijheidsberoving (tot en met het verhoor door de onderzoeksrechter) is in de mate van het mogelijke volledig, nu ook de relevante Belgische bepalingen met betrekking tot het Europees aanhoudingsbevel mee verwerkt werden. Door aandacht te besteden aan de Europese ontwikkelingen (regelgeving op het niveau van de Europese Unie en rechtspraak van het EHRM inzake artikel 6 EVRM) in deze materie heeft het wetboek tevens een belangrijke waarde voor onze beleidsmakers.
 
De stof in deze eerste editie van het Wetboek Salduz werd bijgehouden tot en met 31 mei 2019, wat de rechtspraak en rechtsleer betreft, en tot en met 30 september 2019, wat de wetgeving betreft.

WOORD VOORAF 
METHODIEK 
INHOUDSTAFEL 
CHRONOLOGISCH REGISTER ..
 
I. REGELGEVING
 
1. RAAD VAN EUROPA
Verdrag van 4 november 1950 tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM), ondertekend te Rome op 4 november 1950 en goedgekeurd bij W. 13 mei 1955 (B.S. 19.VIII.1955, err. B.S. 29.VI.1961) (Uittreksel: art. 6) (door M. Colette en K. Stas)

2. EUROPESE UNIE

• Resolutie van de Raad van 30 november 2009 over een routekaart ter versterking van de procedurele rechten van verdachten en beklaagden in strafprocedures (PB. C 295, 4.XII.2009)
• Richtlijn 2010/64/EU van het Europees Parlement en de Raad van 20 oktober 2010 betreffende het recht op vertolking en vertaling in strafprocedures (PB. L 280, 26.X.2010) (door J. Huysmans)
• Richtlijn 2012/13/EU van het Europees Parlement en de Raad van 22 mei 2012 betreffende het recht op informatie in strafprocedures (PB. L 142, 1.VI.2012) (door J. Huysmans)
• Richtlijn 2013/48/EU van het Europees Parlement en de Raad van 22 oktober 2013 betreffende het recht op toegang tot een advocaat in strafprocedures en in procedures ter uitvoering van een Europees aanhoudingsbevel en het recht om een derde op de hoogte te laten brengen vanaf de vrijheidsbeneming en om met derden en consulaire autoriteiten te communiceren tijdens de vrijheidsbeneming (PB. L 294, 6.XI.2013) (door J. Huysmans)
• Aanbeveling van de Commissie van 27 november 2013 inzake het recht op rechtsbijstand voor verdachten of beklaagden in strafprocedures (PB. C 378, 24.XII.2013)
• Richtlijn (EU) 2016/343 van het Europees Parlement en de Raad van 9 maart 2016 betreffende de versterking van bepaalde aspecten van het vermoeden van onschuld en van het recht om in strafprocedures bij de terechtzitting aanwezig te zijn (PB. L 65, 11.III.2016) (door J. Huysmans)
• Richtlijn (EU) 2016/800 van het Europees Parlement en de Raad van 11 mei 2016 betreffende procedurele waarborgen voor kinderen die verdachte of beklaagde zijn in een strafprocedure (PB. L 132, 21.V.2016) (door J. Huysmans)
• Richtlijn (EU) 2016/1919 van het Europees Parlement en de Raad van 26 oktober 2016 betreffende rechtsbijstand voor verdachten en beklaagden in strafprocedures en voor gezochte personen in procedures ter uitvoering van een Europees aanhoudingsbevel (PB. L 297, 4.IX.2016, rect. PB. L 91, 5.IV.2017) (door J. Huysmans)

 
3. NATIONAAL
 
A. Basiswetgeving

• Wetboek van strafvordering - Wet 17 november 1808 (Nederlandse tekst vastgesteld bij W. 10 juli 1967, B.S. 6.IX.1967) (Uittreksel: art. 47bis, 62, 70bis) (door H. Berkmoes en K. Stas)
• Gerechtelijk wetboek - W. 10 oktober 1967 (B.S. 31.X.1967) (Uittreksel: art. 495)
• Wet van 20 juli 1990 betreffende de voorlopige hechtenis (B.S. 14.VIII.1990) (Uittreksel: art. 1, 2, 2bis, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 15bis, 16, 18, 20 en 24bis/1) (door J. Huysmans)
• Wet van 19 december 2013 betreffende het Europees aanhoudingsbevel (B.S. 22.XII.2003, ed. 2) (Uittreksel: art. 9, 10, 10/1, 10/2, 10/3, 11 en 34/1)
• Koninklijk besluit van 23 november 2016 tot uitvoering van artikel 47bis, § 5, van het Wetboek van Strafvordering (B.S. 25.XI.2016, ed. 2)
• Koninklijk besluit van 28 november 2018 tot uitvoering van artikel 495, derde lid van het Gerechtelijk Wetboek (B.S. 6.XII.2018, ed. 2)

B. Omzendbrieven

• Omzendbrief COL 8/2011 van 18 oktober 2018 van het College van procureurs-generaal bij de hoven van beroep – Richtlijn inzake het recht op toegang tot een advocaat (herziene versie)
• Omzendbrief COL 10/2011 van 24 november 2016 van het College van procureurs-generaal bij de hoven van beroep – Addendum 1 aan de omzendbrief COL 8/2011 betreffende de organisatie van de bijstand door een advocaat vanaf het eerste verhoor binnen het kader van het Belgisch strafprocesrecht – Modellen (herziene versie)
• Omzendbrief COL 13/2011 van 13 juni 2013 van het College van procureurs-generaal bij de hoven van beroep – Addendum 3 aan omzendbrief COL 8/2011 betreffende de organisatie van de bijstand door een advocaat vanaf het eerste verhoor binnen het kader van het Belgisch strafprocesrecht – Permanentiedienst van de balie voor gearresteerde verdachten – Legitimatiekaart (Bijlagen: Processchema permanentiedienst en Tekst protocol) (herziene versie)
• Omzendbrief COL 15/2014 van 2 juni 2016 van het College van procureurs-generaal bij de hoven van beroep – De toepassing, door de inspectiediensten en de ad-hoc-ambtenaren, van de bepalingen van het Wetboek van Strafvordering, inzonderheid art. 47bis Sv. en de bepalingen betreffende de toegang tot een advocaat (herziene versie)
• Omzendbrief COL 09/2015 van 2 februari 2017 van het College van procureurs-generaal bij de hoven van beroep – Signalering – Nationale signaleringen in het kader van de Salduz-wetgeving (herziene versie)
• Omzendbrief COL 11/2018 van 16 augustus 2018 van het College van procureurs-generaal bij de hoven van beroep – Addendum 2 aan de omzendbrief COL 8/2011 betreffende de organisatie van recht op toegang tot een advocaat – situatie van de minderjarigen en de personen die ervan verdacht worden vóór de leeftijd van 18 jaar een als misdrijf omschreven feit gepleegd te hebben
   

II. GEDRAGSCODES ADVOCATUUR – INTERVENTIESCHEMA’S POLITIE

• Codex deontologie voor advocaten van 25 juni 2014 (Orde van Vlaamse Balies) (Uittreksel: Afdeling III.2.7bis - Verhoorbijstand Salduz in het kader van de permanentiedienst Orde van Vlaamse Balies)
• Salduz-gedragscode van 20 maart 2017 (Orde van Vlaamse Balies)
• Interventiegids terrein van februari 2018 (Geïntegreerde politie, gestructureerd op twee niveaus) – Salduz-wetgeving
• Vademecum van 28 mei 2019 ('Ordre des barreaux francophones et germanophone') 'à destination des permanents Salduz'